رهبر معظم انقلاب درباره انس با قرآن مي فرمايد:

در اين فضاي آلوده ماديات، شايسته است در درياي بي كران معنويت قرآن كريم شنا كرد؛ تا از پليدي هاي دنيا، پاك شد و اين، جز با انس مدام با اين كتاب آسماني، ممكن نيست.

تلاوت، مقدمه انس با قرآن

قرآن، كلام پروردگار مهربان است. خواندن و نگاه به آيات آن، زنگار را از دل مي زدايد و انسان با تلاوت هر آيه، پل هايي از نردبان معنويت را طي مي كند. اين تلاوت، خود زمينه انس را فراهم مي آورد. مقام معظم رهبري در اين باره مي فرمايد:

من بارها گفته ام؛ باز هم مي گويم: ما تلاوت برجسته قرآن را در اين كشور دنبال مي كنيم؛ براي اين كه اُنس با قرآن و تلاوت قرآن در بين مردم، عموميت پيدا كند. عزيزان من! بايد با قرآن اُنس پيدا كنيد.1

صوت زيبا، زيور قرآن

تلاوت اگر زيبا باشد، ....

رهبر معظم انقلاب درباره انس با قرآن می فرماید:

در این فضای آلوده مادیات، شایسته است در دریای بی کران معنویت قرآن کریم شنا کرد؛ تا از پلیدی های دنیا، پاک شد و این، جز با انس مدام با این کتاب آسمانی، ممکن نیست.

تلاوت، مقدمه انس با قرآن

قرآن، کلام پروردگار مهربان است. خواندن و نگاه به آیات آن، زنگار را از دل می زداید و انسان با تلاوت هر آیه، پل هایی از نردبان معنویت را طی می کند. این تلاوت، خود زمینه انس را فراهم می آورد. مقام معظم رهبری در این باره می فرماید:

من بارها گفته ام؛ باز هم می گویم: ما تلاوت برجسته قرآن را در این کشور دنبال می کنیم؛ برای این که اُنس با قرآن و تلاوت قرآن در بین مردم، عمومیت پیدا کند. عزیزان من! باید با قرآن اُنس پیدا کنید.1

صوت زیبا، زیور قرآن

تلاوت اگر زیبا باشد، در اعماق وجود انسان بیشتر نفوذ می کند. در روایات، صوت خوش، زیور قرآن معرفی شده است. پیامبراکرم صلی الله علیه وآله می فرماید: «لِکلِّ شی ءٍ حِلیةٌ وحِلیةُ القرآنِ الصَّوتُ الحَسَنُ؛2 هر چیزی زیوری دارد و زیور قرآن، صدای خوش است».

مقام معظم رهبری مدّظله درباره تلاوت زیبا می فرماید:

البته تلاوت قرآن با صدای خوش، کار بسیار خوبی است. روایت دارد که امام سجاد علیه السلام. .. وقتی تلاوت می کردند، کسانی که از نزدیک محل تلاوت ایشان می گذشتند، زانوهایشان می لرزید و سست می شد و نمی توانستند حرکت کنند؛ می ایستادند تلاوت قرآن را گوش می کردند و وقتی حظّ خودشان را می بردند، به راهشان ادامه می دادند. تلاوت قرآن با صوت خوش و با آداب که شیوه خاصی دارد، موسیقی خاصی دارد، روش خاصی دارد، امور لازمی است. اینها انسان را نزدیک می کند؛ اما کافی نیست. اگر بخواهیم تشبیه کنیم، این طور می گوییم: قرآن را به صورت بنای مُعْظمی، دارای سالن ها و حجره ها و زوایای گوناگون و اعماق فراوان، در نظر بگیرید. این عمارت وسیع و عظیم، سردر و مدخلی دارد. اگر آن مدخل را زیبا ساختیم، مردم برای ورود در آن عمارت، تشویق می شوند. مدخلِ آن بنای رفیع، همین تلاوت های زیبایی است که این جا خواندند. کاشی کاری دَمِ در، این تلاوت است؛ حال وارد شوید. این کاشی کاری، بسیار لازم است. این زیباسازی تلاوت، امر لازمی است.3

با این حال، قاری باید به این نکته توجه داشته باشد که تلاوت او، فقط تلفیق آهنگ ها نیست؛ بلکه برجسته سازی معنا، از رسالت های هنری او به شمار می آید. رهبر انقلاب، این نکته را چنین بیان می فرماید:

اشکال [دیگر] این است که وقتی قاری و تلاوت گر ما، تلاوت می کند و این لحن های زیبا و آهنگ های خوب را فرا می گیرد و می خواند، تصور کند که کار او فقط همین تلفیق آهنگ ها و بیان این الفاظ، با صدای خوش و با آهنگ خوش است. این هم یکی از اشکالات است که اگر پیش بیاید، ضرر دارد. قاری ما وقتی قرآن را تلاوت می کند، باید چنان تلاوت کند که گویی قرآن را دارد نازل می کند به قلب مخاطب. .. شما باید قرآن را به گونه ای تلاوت کنید که گویی این مفاهیم قرآنی و آیات کریمه قرآن، در حال نازل شدن بر قلب مخاطب است؛ آهنگ ها را با مضامین منطبق کردن و از آهنگ برای برجسته کردن معنا و مضمون آیه کمک گرفتن. این آهنگ ها و این نغمه های قرآنی، مهم ترین هنرش این است که بتواند کمک کند به این که آن مضمون، برجسته شود و در ذهن مخاطب بنشیند.4

تهذیب، راه انس با قرآن

همنشینی با قرآن، سنخیتی خاص می طلبد. در قرآن آمده است: «لا یمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ؛5 جز پاکان، نمی توانند به آن دست زنند [دست یابند]».

امامان معصوم در حد اعلای طهارت، عدل قرآن محسوب می شوند و هر شخص دیگری که بخواهد با این اقیانوس بیکران ارتباط برقرار کند، باید آلودگی گناه را از جان خود پاک کند.

رهبر فرزانه انقلاب می فرماید:

با قرآن باید مثل آینه مواجه شد؛ پاکیزه، براق و بی زنگار؛ تا قرآن در دل ما منعکس شود. قرآن باید در جان ما انعکاس پیدا کند. این، همیشه و برای همه نیست؛ برای کسانی است که دلشان را با صفای باطن و نفس، پاکیزه کنند؛ با ایمان، با باور و با قبول، با قرآن مواجه شوند و الّا کسانی که دل معاند دارند، بنای برنشنیدن و نفهمیدن دارند، نوای قرآن، کلام قرآن و پیام قرآن در دل آنها اثری نمی کند؛

«وَ لَوْ أَنَّنا نَزَّلْنا إِلَیهِمُ الْمَلائِکَةَ وَ کَلَّمَهُمُ الْمَوْتی وَ حَشَرْنا عَلَیهِمْ کُلَّ شَی ءٍ قُبُلاً ما کانُوا لِیؤْمِنُوا إِلاَّ أَنْ یشاءَ اللهُ...».6

اگر برای برخی افراد، زمین را به آسمان بدوزی، این دلِ ناباور و زنگار گرفته، نزدیک نمی شود و ایمان نمی آورد؛ لذا قرآن را می خواند؛ اما به قرآن نزدیک نمی شود.7

پی نوشت ها:

1. از سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با قاریان قرآن کریم.

2. کلینی، کافی، ج 2، ص 615.

3. از سخنان مقام معظم رهبری در مراسم اختتامیه مسابقات قرائت قرآن.

4. از سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با قاریان قرآن.

5. واقعه، 79.

6. [و حتّی] اگر فرشتگان را بر آنها نازل می کردیم و مردگان با آنان سخن می گفتند و همه چیز را در برابر آنها جمع می کردیم، هرگز ایمان نمی آوردند؛ مگر آن که خدا بخواهد؛ ولی بیشتر آنها نمی دانند. (انعام، آیه 111).

7. از سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با قاریان قرآن کریم.