«22» وَ مَن يُسْلِمْ وَجْهَهُ إِلَى اللَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَى وَإِلَى اللَّهِ عَقِبَةُ الْأُمُورِ
و هر كس روى خود را (به حقيقت) به سوى خدا كند، در حالى كه نيكوكار باشد، پس بى ترديد به دستگيره (و رشتهى) محكمى چنگ زده، و پايان همهى كارها به سوى اوست.
نكته ها:
در قرآن يكصد و چهل مرتبه، كلماتى از ريشهى «سِلْم» بكار رفته و واژههايى همچون سلام، اسلام و مسلم از اين مادّه است.
در آيهى قبل خوانديم كه گروهى از مردم به نياكان منحرف خود دل بسته و به آنان رو مىكنند؛ در اين آيه مىخوانيم: نيكان و پاكان، به خداى متعال دل مىبندند و به سوى او رو مىكنند.
در آيه قبل، دعوت شيطان از مردم و كشاندن آنان به سوى دوزخ مطرح شد؛ اين آيه راه نجات از وسوسههاى شيطان را تسليم خدا شدن و انجام كار نيك مىداند.
تسليم غير خدا بودن، بردگى و اسارت است، ولى تسليم خدا بودن، آزادى و رشد است. چنانكه قرآن مىفرمايد: «فمَن اَسلم فاولئك تَحَرَّوا رَشَداً» راستى اگر تمام هستى تسليم خدايند، چرا ما نبايد تسليم او باشيم؟! قرآن مىفرمايد: «أ فغير دين اللّه يبغون و له اسلم مَن فى السموات و الارض» آيا به سراغ غير خدا مىرويد در حالى كه هر كس در آسمانها و زمين است، تسليم اوست.
خداوند، فرمانِ تسليمِ بشر را صادر فرموده است، «فله اَسلِموا» پيامبر نيز بايد تسليم خدا باشد، «اُمرت أن اكون اوّل من اسلم» در اين آيه نيز مىفرمايد: «و مَن يُسلم وجهه الى اللّه و هو محسن فقد استمسك بالعروة الوثقى» هر نيكوكارى كه خالصانه جهتگيرى الهى داشته باشد، به ريسمان محكمى چنگ زده است. در آيهاى ديگر مىخوانيم: «مَن اَسلم وجهه للّه و هو محسن فله اجره عند ربّه» نيكوكارى كه خالصانه، تسليم خدا باشد، پاداشى تضمين شده دارد. يا مىخوانيم: «و مَن احسن ممّن اَسلم وجهه للّه»چه كسى بهتر است از آنكه خود را تسليم خدا كرده است.
انسان براى نجات و پيروزى خود، تكيهگاههاى متعدّدى انتخاب مىكند و به ريسمانهاى گوناگونى چنگ مىزند، مانند: قدرت، ثروت، مقام، فاميل، دوست، نَسَب و... ولى همهى اين طنابها روزى پاره مىشوند و اين تكيهگاهها كارايى خود را از دست مىدهند. تنها چيزى كه پايدار، ماندگار و عامل نجات است، چنگزدن به ريسمان محكم الهى و تسليم بودن در برابر او و انجام اعمال صالح است.
در روايات مىخوانيم: رهبران معصوم و اهلبيت پيامبرعليهم السلام و علاقه و مودّت آنان، ريسمان محكم الهى و عروةالوثقى مىباشند. «نحن العروة الوثقى»، «العروة الوثقى المودّة لآل محمّد»
پيام ها:
1- تسليم خدا بودن، بايد با عمل همراه باشد. «يسلم... و هو محسن»
2- نيكوكار بودن، به تنهايى كافى نيست، اخلاص در عمل هم لازم است. «يسلم وجهه... و هو محسن»
3- معنويات را با تمثيل و تشبيه به محسوسات و ماديّات بيان كنيم. (عملِ خالصانه، به ريسمانى محكم تشبيه شده است). «عروة الوثقى»
4- با توجّه به معاد و تفّكر دربارهى آينده، راه خود را انتخاب كنيم. «و الى اللّه عاقبة الامور»
5 - آفرينش، همه به يك سوى و يك هدف روانه است. «و الى اللّه عاقبة الامور»
-----------------------------------------------------------------------
منبع : قرائتي، محسن، تفسير سوره لقمان