«19» وَاقْصِدْ فِى مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِن صَوْتِكَ إِنَّ أَنكَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ
و در راه رفتن (و رفتارت)، ميانهرو باش و از صدايت بكاه، زيرا كه ناخوشترين صداها، آواز خران است.
نكته ها:
امام حسن عليه السلام مىفرمايد: تند راه رفتن، ارزش مؤمن را كم مىكند.
در حديث مىخوانيم: در دعوت مردم به سوى خدا و تلاوت قرآن، بلند كردن صدا اشكال ندارد.
در سفارشهاى لقمان، نُه امر، سه نهى و هفت دليل براى اين امر و نهىها آمده است:
نه امر: 1- نيكى به والدين. 2- تشّكر از خدا و والدين. 3- مصاحبت همراه با نيكى به والدين. 4- پيروى از راه مؤمنان و تائبان. 5 - برپا داشتن نماز. 6- امر به معروف. 7- نهى از منكر. 8 - اعتدال در حركت. 9- پايين آوردن صدا در سخن گفتن.
و امّا سه نهى: 1- نهى از شرك. 2- نهى از روى گردانى از مردم. 3- نهى از راه رفتن با تكبّر.
و امّا هفت دليل:
1- چون شكرگزارى انسان به نفع خود اوست، پس شكرگزار باشيد. «و من يشكر فانّما يشكر لنفسه»
2- چون شرك، ظلم بزرگى است، پس شرك نورزيد. «ان الشرك لظلمٌ عظيم»
3- چون بازگشت همه به سوى اوست و بايد پاسخگو باشيد، پس به والدين احترام بگذاريد. «اِلىَّ المصير»، «الىّ مرجعكم»
4- چون خداوند بر همه چيز آگاه است، پس مواظب اعمال خود باشيد. «ان اللّه لطيف خبير»
5 - چون شكيبايى از كارهاى با اهميت است، پس صابر باشيد. «ان ذلك من عزم الامور»
6- چون خداوند متكبّران را دوست ندارد، پس تكبّر نورزيد. «انّ اللّه لا يحبّ كلّ مختال فخور»
7- چون بدترين صداها، صداى بلند خران است، پس صداى خود را بلند نكنيد. «انّ انكر الاصوات لصوت الحمير»
پيام ها:
1- اسلام، دين جامعى است و حتّى براى راه رفتن دستور و برنامه دارد. «واقصد فى مشيك»
2- در آيين الهى، عقايد و اخلاق در كنار هم مطرح است. «لا تشرك باللّه... واقصد فى مشيك»
3- ميانهروى، دورى از افراط وتفريط، و متانت در راه رفتن، سفارش قرآن است. «واقصد فى مشيك»
4- نه فقط در راه رفتن، بلكه در همهى كارها ميانه روى را مراعات كنيم. «واقصد فى مشيك»
5 - صداى خود را كوتاه كنيم، از فرياد بيهوده بپرهيزيم و بيانى نرم و آرام داشته باشيم. «واغضض من صوتك»
6- فرياد كشيدن و بلند كردن صدا، امرى ناپسند و نكوهيده است. «واغضض من صوتك انّ انكر الاصوات لصوت الحمير»
------------------------------------------------------------------------------------------
منبع : قرائتي، محسن، تفسير سوره لقمان